Het Langven
Langven juni 2025
Het Langven dateert van de laatste ijstijd. In die periode daalde de zeespiegel sterk waardoor het grondwater ook daalde. Hierdoor kreeg de wind vat op het zand. Door deze winderosie is ter plaatse een laagte ontstaan met direct daarachter stuifduinen.
.
Kaartuitsnede 1851
Na deze ijstijd kwam er een periode met hogere temperaturen waardoor de ijskappen smolten en de zeespiegel steeg. De uitgestoven laagtes vulde zich met water. Hierdoor en mede door de hogere temperaturen, ontstond er in het Langven een weelderige plantengroei.
Plantenresten hoopte zich op de bodem van het ven op, waardoor er veenvorming optrad. Dit proces heeft eeuwen lang geduurd waardoor er hier een dik pakket veen is ontstaan van soms wel 2 à 3 meter.
Voor de ontginning van dit gebied (Esters Broek en De Maurik) bestond het grotendeels uit natte heide, afgewisseld met hoger gelegen stuifduinen en enkele grote vennen. Het Langven was daar een van.
Het Langven op een uitsnede van een landkaart uit 1922.
Hendrik Willems (1920-2024) opgegroeid in de Maurik, deelde ooit zijn jeugdherinneringen met ons.
"Zo rond het jaar 1930, was het Langven was er nog, en voor ons huis was ook een heel groot ven. Uit die vennen werd in die tijd nog turf gestoken en in de winter het riet gemaaid. Tien gezinnen moesten gezamenlijk aan pacht f. 2.50 betalen aan de gemeente, ieder gezin een kwartje. Als het dan hard gevroren had en het ijs was sterk genoeg, dan werd er door de buurt gezamenlijk het riet gemaaid en naderhand verdeeld. Het werd klaargemaakt, in bosjes gebonden en aan de rietdekker verkocht. Ook het hout dat daar groeide, voornamelijk elzenhout, werd afgehakt en aan de bakker verkocht voor in de bakoven."
Advertenties Graafsche Courant 1922 en 1924.
De percelen vengras die hier te koop worden aangeboden lagen bij het Langven, daar waar Fam. H. Gijsbers-Nikkels woonden. Tegenwoordig is dat Zeisweg 2. Na Gijsbers woonden hier tot 1991 Fam. Jan van Gaal-Opsteeg. Daarna koopt Fam. Van den Boogaard- van Gaal de boerderij. Zij slopen de oude boerderij en bouwen hier in 1993 een nieuwe woning.
"Als 't ven dan helemaal kaal en nog bevroren was dan werden er vissen uit het ijs gehakt. Een vis die in het ijs zat was nog goed te eten. Die vis kwam ieder jaar mee met het water van de Beersche Maas.
Het ven was voor veel vogels een paradijs als in de lente de meeuwtjes (blauwe sterns) terugkwamen om er te broeden. Het was een gekrijs van jewelste in de lucht. Ook kwamen tegen de avond tienduizenden spreeuwen tegelijk om in het riet te slapen. Dat was een geweldig mooi gezicht." aldus Hendrik Willems.
situatie Langven rond 1930
Oorlogstijd
Door het Estersbroek, dus ook in de omgeving van het Langven, liep de Peel-Raamstelling.
Op onze pagina Peel-Raamstelling kunt u meer lezen over dit onderwerp.
Het Langven op een luchtfoto RAF, 19 september 1944.
Op de luchtfoto hierboven zijn de bominslagen rechts van het Langven goed te zien. Zelfs nu, in 2025, zijn de bomtrechters tussen de bomen daar nog deels zichtbaar.
Links van het Langven ligt, verscholen tussen het groen, Campagne De Russendaal. In augustus 1944 verbleven daar Duitse militairen. Ze gebruikten het gebied rond het Langven als oefenterrein.
Op 15 augustus voerden Engelse en Amerikaanse vliegtuigen zware bombardementen uit op Fliegerhorst Volkel. Of deze vliegtuigen de Duitse soldaten hier daadwerkelijk hebben zien oefenen, of dat ze simpelweg van hun bommenlast af moesten, is moeilijk te achterhalen. Een tiental bommen werd hier afgeworpen en sloeg in de grond. Door de luchtdruk sneuvelden alleen twaalf ruiten van Huis Russendaal.
Kaartuitsnede, Topotijdlijn 1955, met het gedempte Langven
Vooral in de crisisjaren en vlak na de oorlog is in het Estersbroek, in het kader van de werkverschaffing, veel land ontgonnen en geschikt gemaakt om dienst te gaan doen als wei- en bouwland.
Met behulp van rails en lorries wordt het Langven handmatig gedempt. Hiervoor worden de zandduinen in het Estersbroek afgegraven. Door de gronden ook te 'ontwateren' worden de percelen geschikt gemaakt voor landbouw.
In 1984 tekent de Heidemij het ontwerp voor het Raamdal. Veranderde inzichten maken dit mogelijk. De boeren die hun landerijen langs de Raam hebben liggen, hebben hier veel moeite mee. Gewend om grond te ontginnen, moeten zij nu grond afstaan en teruggegeven aan de natuur.
Als onderdeel van de realisering van nieuwe natuur en na afronding van de ruilverkaveling in het Land van Cuijk in 1995, wordt het gedempte Langven weer open gegraven.
De bovenste laag van het voormalige Langven wordt verwijderd, onderliggende zaden kunnen hierdoor opnieuw ontkiemen. De natuur krijgt vrij spel, en het gebied herstelt zich. Al spoedig krijgt Het Langven zijn oorspronkelijke vegetatie terug en is tegenwoordig rijk aan diverse, waaronder zeldzame, planten en dieren.
In de winter is het Langven in gebruik als schaatsvijver.
Het Langven ligt in nu in het Raamdal en sluit aan op het natuurgebied De Maurik. Met landgoed Tongelaar vormt het nu een groot aaneengesloten natuurgebied. Landgoed Tongelaar kreeg in augustus 2024 het predikaat Icoonlandschap.
Arena, 13 juni 2025
Door het gebied lopen verschillende wandel- en fietsroutes. Ook wij als EsterHeem, hebben een interessante wandeling van 12 km uitgezet. Zie hieronder. Vertrek- eindpunt van de wandeling is het informatiebord op het kerkplein in het dorp. U kunt ze ook hier (Wandelroutes Escharen) op de website bekijken.
Een mooie groene route via voormalig buurtschap Hall naar het Langven in het Raamdal.
Op onderstaande website worden de gespotte vogels in jet Raamdal bij het Langven besproken:
