Pater Libertus



Onlangs kreeg onze werkgroep Bidprentjes bovenstaand prentje aangeboden. Geen bidprentje dus maar een herinneringsprentje aan de priesterwijding van Pater Libertus. Dit mooie oude prentje daagde ons uit om de geschiedenis hiervan te onderzoeken. Hieronder onze bevindingen van deze zoektocht.


De wereldlijke naam van Pater Libertus was Antonius Gijbertus Hermanus Jans. Hij werd zoals we hieronder in de geboorteakte van Gemeente Escharen kunnen lezen, op 6 december 1875 geboren. Zijn vader Joannes Jans doet aangifte: 'er is een kind geboren van het mannelijk geslacht, uit Gijsberta Hermina van der Burgt, zonder beroep, oud tweeëndertig jaren, zijne echtgenoot, mede wonende te Escharen'

 

 

Joannes Jans woonde toen met zijn gezin 'aan de Hekkens, nr. 173'. Naslag in het bevolkingsregister van 1870-1880 blijkt dit het adres te zijn van de boerderij van voorheen Harry Roelofs, Graafschedijk 61. Het was de gewoonte dat een van de buren als getuige mee ging naar de gemeente om aangifte te doen. Dat zien we hier dus ook gebeuren. Buurman Franciscus Johannes Cruijsen, wonende op Hekkens nr. 175, vervult deze taak.

De eerste huwelijksjaren hebben Joannes en Gijsbertha gewoond op de Zanddijk, op boerderij De Wever. Hier worden hun eerste 2 kinderen geboren. In totaal krijgen ze 13 kinderen, waarvan er vijf als baby komen te overlijden.

Het zevende kind geboren op 6 december 1875 krijgt de namen Antonius Gijsbertus Hermanus Jans. Roepnaam: Antoon. Deze naam had trouwens ook het zesde kind, maar dit werd maar 4 maanden oud en overleed in januari 1875.


De ouders van Antonius Gijsbertus Hermanus Jans.

Joannes Jans (1838-1909)

Hermina Gijsbertha van der Burgt (1843-1895)


Antoon Jans gaat als 17-jarige jongen in oktober 1892 naar het seminarie in Langeweg (Terheijden). Hier was door de Kapucijnen in 1874 een kleine kloostergemeenschap opgericht. Antoon wordt omschreven als 'een bescheiden eenvoudig jongske uit een klein Brabants dorp'. In 1895 trad hij in de Orde der Minderbroeders Kapucijnen in Babberich en legt hier op 4 oktober 1895 zijn kloostergeloften af. Zijn kerkelijke naam wordt dan Pater Libertus.
Op 20 december 1902 wordt hij in Den Bosch tot priester gewijd. Zijn eerste Plechtige Heilige Mis is in Tilburg op 21 december. In Escharen, zijn geboorteplaats, is dat op 3 januari 1903. Zie het devotieprentje van deze belangrijke gebeurtenis boven op deze pagina. 
Binnen de kloosterorde bekleedt Pater Libertus verschillende functies. Zo is hij Novicenmeester en Gardiaan (kloosteroverste) geweest. Zijn superieuren wilden hem tot tweemaal toe als missionaris uitzenden, maar zover is het om onduidelijke redenen nooit gekomen.

Pater Libertus, Antoon Jans, komt in 1948 op 72-jaige leeftijd in het Kapucijnenklooster te Handel, te overlijden.

Pater Libertus 1875-1948.

(Foto uit privébezit van nazaat Ans Jans, Balgoij.)



Graafsche Courant, september 1921.

.

Escharen, zijn geboortedorp, werd nog regelmatig voor onder andere familiebezoek, door Pater Libertus bezocht. Op 2 oktober 1921 kwam hij echter met een speciale taak naar onze Parochie. Een weldoener, die onbekend wilde blijven, had de geloofs-gemeenschap onlangs een Heilig Hartbeeld geschonken. 

Dit beeld, geplaatst op een piëdestal, had een mooie plaats gekregen op het kerkplein. Zoals dat op de foto hiernaast te zien is werd het omringd met bloemen.

Pater Libertus die toen al Kloosteroverste (Gardiaan) was in Helmond kwam die dag de inzegening doen. Bovendien hield hij een feestrede. Dit doet vermoeden dat Familie Jans waarschijnlijk meer weet van die onbekende weldoener.

Het beeld van het Heilig Hart van Jezus staat nog steeds, zij het op een andere plaats, bij de Lambertuskerk. Inmiddels is het beeld een Rijksmonument geworden. Zie pagina H. Hartbeeld.


 

Hierboven een familiefoto van Jan (Johannes Machutus) Jans. Jan (1886-1959) was de jongste broer van Antonius Jans, Pater Libertus.

Jan Jans woonde met zijn gezin op boerderij 'Hoog Escharen',  Beerschemaasweg 45. Zijn dochter, Hermina (1915-2000), ging in 1932 het klooster in. Ze koos dezelfde kerkelijke naam als haar Heeroom Pater Libertus. Zo ging Hermina Jans, Zuster Liberta heten.

Om het echtpaar Jans-van Duijnhoven heen staan hier hun kinderen: Bets, Jo, Cor, Zuster Liberta, Cato en Iette Jans.